Op 15 mei 2020 is de internetconsultatie van het voorstel van de Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies gesloten. Het wetsvoorstel strekt tot implementatie van de in de (gewijzigde) vierde EU-antiwitwasrichtlijn opgenomen verplichting tot het bijhouden en centraal registreren van informatie over de uiteindelijk belanghebbende (in het Engels: ultimate beneficial owner of ‘UBO’) van trusts en soortgelijke juridische constructies.

De uit Angelsaksische rechtssystemen afkomstige trust is – kort samengevat – een juridische constructie waarbij goederen worden toevertrouwd aan een beheerder (trustee) die deze vermogensbestanddelen overeenkomstig de trustakte aanwendt voor een of meerdere begunstigden.

Het Nederlandse rechtssysteem kent de trust niet. In Nederland gaat het bij soortgelijke juridische constructies om bij overeenkomst of samenstel van overeenkomsten tot stand gebrachte fondsen zonder rechtspersoonlijkheid, niet zijnde ondernemingen als bedoeld in de Handelsregisterwet 2007, waarin de deelnemers vermogen bijeenbrengen dat voor gezamenlijke rekening wordt belegd of anderszins wordt aangewend ten behoeve van de UBO’s van dat fonds. Dit bevat ook (open) fondsen voor gemene rekeningen.

Het UBO-register voor trusts en soortgelijke juridische constructies zal voor iedereen toegankelijk zijn, maar registratie met een ID-bewijs is noodzakelijk om inzage te krijgen. Daarmee volgt dit register het UBO-register van juridische entiteiten dat in 2020 wordt gelanceerd. Voor uitzonderlijke gevallen is in een afschermingsregime voorzien. De Kamer van Koophandel zal net als het UBO-register voor juridische entiteiten belast zijn met het beheer van het UBO-register voor trusts en soortgelijke juridische entiteiten. Bepaalde informatie is alleen toegankelijk voor de Nederlandse Financiële Inlichtingen eenheid (FIU-Nederland) en andere bevoegde autoriteiten.

De gronden voor afscherming worden bij algemene maatregel van bestuur vastgelegd en zullen naar verwachting gelijk zijn aan de voorwaarden die gelden voor afscherming in het register voor uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten. Afscherming is onder bepaalde voorwaarden mogelijk in verband met een onevenredig risico of een risico op fraude, ontvoering, chantage, afpersing, pesterijen, geweld of intimidatie danwel in verband met minderjarigheid of handelsonbekwaamheid.

Net als bij het UBO-register voor juridische entiteiten zullen Wwft-instellingen ook bij het UBO-register voor trusts een zogenaamde ’terugmeldplicht’ hebben. Hiermee worden Wwft-instellingen verplicht de Kamer van Koophandel actief op de hoogte te stellen van verschillen tussen het UBO-register en door hen ontvangen Wwft-informatie over trust en soortgelijke juridische constructies. Onder Wwft-instellingen vallen onder andere financiële instellingen, advocaten, fiscalisten, notarissen en accountants.

Het is nog niet bekend wanneer de wet in werking zal treden. Na inwerkingtreding van de wet wordt een overgangsperiode van drie maanden gehanteerd voor het voldoen aan de registratieplicht. De registratie in het register dient na de overgangsperiode uiterlijk een week na het plaatsvinden van het feit ten gevolge waarvan de verplichting ontstaat plaats te vinden. Dat kan bijvoorbeeld zijn de totstandkoming van de trust of soortgelijke juridische constructie of de vestiging van de trustee in Nederland.

Kijk hier voor een uitgebreid artikel over de definitie van UBO, over de precieze verplichtingen die het wetsvoorstel voor alle relevante partijen met zich mee brengt en meer informatie over de inhoud van het UBO-register voor trusts en soortgelijke constructies.