4 min read

Kostenvergoeding op grond van de UAV-GC 2005 is mogelijk, mits daar tijdig aanspraak op wordt gemaakt

14 December 2021

UAV-GC 2005

Het kan gebeuren dat het uitvoeren van een aannemingsovereenkomst langer duurt dan gepland of dat er kosten zijn gemaakt waar bij de inschrijving geen rekening mee werd gehouden. Indien op de aannemingsovereenkomst de Uniforme Algemene Voorwaarden voor geïntegreerde contractvormen 2005 (“UAV-GC 2005“) van toepassing zijn verklaard, kan een opdrachtneemster in een dergelijk geval een beroep doen op § 44 UAV-GC 2005. Op grond van § 44 UAV-GC 2005 heeft een opdrachtneemster de mogelijkheid om aanspraak te maken op kostenvergoeding en/of termijnsverlenging.

§ 44 lid 1 UAV-GC 2005 luidt als volgt:

“Behoudens het bepaalde in § 45 heeft de Opdrachtnemer uitsluitend recht op kostenvergoeding en/of termijnsverlenging indien:

(a) deze UAV-GC 2005 daar uitdrukkelijk in voorzien en onder de voorwaarde dat kosten en/of vertraging hun oorzaak vinden in een omstandigheid die niet aan de Opdrachtnemer kan worden toegerekend, of

(b) kosten en/of vertraging hun oorzaak vinden in een omstandigheid waarvoor de Opdrachtgever krachtens de Overeenkomst verantwoordelijk is en waartegen de Opdrachtnemer niet behoefde te waarschuwen gelet op diens in § 4 lid 7 genoemde verplichting, of

(c) zich een onvoorziene omstandigheid voordoet van dien aard dat de Opdrachtgever naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten dat de Overeenkomst ongewijzigd in stand blijft.”

Bekwame spoed, schriftelijk en gemotiveerd

§ 44 lid 2 UAV-GC 2005 bepaalt vervolgens dat een verzoek tot kostenvergoeding en/of termijnsverlenging met bekwame spoed schriftelijk en gemotiveerd moet worden medegedeeld aan de opdrachtgever. Deze mededeling gaat, op grond van § 44 lid 5 UAV-GC 2005, vergezeld met een uiteenzetting van de directe en indirecte kosten, alsmede een redelijke opslag voor de algemene kosten, winst en risico. Daarnaast vermeldt de opdrachtneemster de gevolgen voor de planning en de opleverdatum. Doorgaans hoeft een opgave niet tot in detail te kloppen, maar wordt van de opdrachtneemster wel verwacht dat zij de opdrachtgever voorziet van een voldoende inzichtelijk gespecificeerde indicatie van de hoogte van die kosten, stagnatieschade en/of prijsaanpassing.

Raad van Arbitrage in bouwgeschillen d.d. 10 mei 2021, 36.868

Na een Europese aanbestedingsprocedure zijn een opdrachtgever en een opdrachtneemster een Model Basisovereenkomst overeengekomen onder toepasselijkheid van de UAV-GC 2005. Kort na de oplevering maakt opdrachtneemster aan de opdrachtgever bekend dat het project voor haar verliesgevend is geweest en dat zij dit zou gaan evalueren.

De opdrachtneemster maakt vervolgens een arbitragezaak aanhangig en stelt dat de opdrachtgever bij de aanbesteding onjuiste informatie heeft verstrekt. Hierdoor zouden de door de opdrachtneemster gemaakte analyses niet overeenstemmen met de werkelijkheid. Zij maakt, anderhalf jaar na oplevering (en na de eindafrekening), daarom aanspraak op kostenvergoeding op grond van § 44 lid 1 UAV-GC 2005 en vordert een bedrag van € 12.240.848,20 exclusief btw.

Opdrachtgever beklaagt zich er in deze zaak onder andere over dat opdrachtneemster pas geruime tijd na de oplevering en na de eindafrekening van het werk aanspraak maakt op kostenvergoedingen. Naar zijn mening heeft opdrachtneemster daardoor niet met bekwame spoed schriftelijk en gemotiveerd haar recht op kostenvergoeding aan hem meegedeeld, zoals paragraaf 44 lid 2 UAV-GC 2005 vereist.

De arbiters gaan hierin mee. De melding door opdrachtneemster dat het project verlieslatend was, zien de arbiters niet als een melding in de zin van de UAV-GC 2005. De opdrachtneemster heeft daarmee niet met bekwame spoed schriftelijk haar recht op kostenvergoeding gemotiveerd en kenbaar gemaakt. Haar vorderingen worden afgewezen.

Praktijk

Deze zaak illustreert het belang van een tijdige en gemotiveerde melding. Uit andere jurisprudentie inzake § 44 UAV-GC 2005 volgt, dat het moment waarop de melding door de opdrachtneemster wordt gedaan niet allesbepalend is. Ook andere omstandigheden kunnen relevant zijn, zoals de mate van bemoeienis van de opdrachtgever bij de uitvoering van een complex ontwerp of de mate waarin de opdrachtgever door het tijdsverloop in zijn belangen is geschaad.

Toch dient een opdrachtneemster er rekening mee te houden dat de meldingsplichten in § 44 lid 2 en lid 5 UAV-GC 2005 over het algemeen strikt worden gehanteerd. Opdrachtnemers doen er dus verstandig aan om zo snel mogelijk een gemotiveerde mededeling te doen, indien er sprake is van een situatie zoals genoemd in § 44 lid 1 UAV-GC 2005. Voor opdrachtgevers zorgt de strikte uitleg  voor zekerheid. Zij kunnen immers niet tot in de eeuwigheid worden gedwongen om in te stemmen met een kostenvergoeding en/of termijnsverlenging.