FAQ | Onderzoek naar ongewenst gedrag in de zorg

Waarom is onderzoek naar ongewenst gedrag in de zorg noodzakelijk?

Ongewenst gedrag in de zorginstelling kan variëren van pesten en intimidatie tot grensoverschrijdend gedrag richting cliënten. Dit heeft vaak een grote impact op de veiligheid en het vertrouwen binnen een organisatie. Een zorginstelling heeft zowel een wettelijke plicht (Arbowet, AVG, zorgwetgeving) als een morele verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving te garanderen. Zorgvuldig onderzoek naar meldingen is dus onmisbaar.

Wanneer moet een zorginstelling een melding onderzoeken?

Elke melding van ongewenst gedrag moet serieus genomen worden.

• Kleine incidenten: soms volstaat een intern gesprek of beperkt feitenonderzoek.

• Zware meldingen: bij klachten over bijvoorbeeld intimidatie of seksueel grensoverschrijdend gedrag is een formeel onderzoek verplicht.

Zo borgt de organisatie dat klachten niet in de doofpot verdwijnen en dat medewerkers zich gehoord voelen.

Moet een onderzoek altijd extern worden uitgevoerd?

Nee, een extern onderzoek is niet altijd nodig.

• Intern onderzoek in de zorg: kan voldoende zijn als er binnen de organisatie onafhankelijkheid en deskundigheid aanwezig is.

• Extern onderzoeksbureau: is raadzaam bij complexe of gevoelige kwesties, of wanneer de onafhankelijkheid in twijfel kan worden getrokken.

Een recente uitspraak van de rechtbank benadrukte dat organisaties eerst moeten bekijken of een intern onderzoek mogelijk is, voordat zij een extern bureau inschakelen.

Hoe voer je een zorgvuldig onderzoek naar ongewenst gedrag in de zorg uit?

Een goed onderzoek bestaat uit een aantal vaste stappen:

1. Verhelderen van de melding: wat is het concrete verwijt en wie zijn erbij betrokken?

2. Onderzoeksdoel bepalen: feiten vaststellen of gedragsbeoordeling?

3. Onderzoeksprotocol opstellen: met afspraken, rollen, termijnen en spelregels.

4. Communicatie met betrokkenen: transparant uitleggen wat er gebeurt.

5. Documentatie van het proces: zorgvuldig vastleggen van bevindingen en uitkomsten.

Dit voorkomt juridische risico’s en draagt bij aan acceptatie van de uitkomst.

Hoe ga je om met privacy en de AVG bij een onderzoek?

Een onderzoek naar ongewenst gedrag in een zorginstelling raakt vrijwel altijd aan gevoelige persoonsgegevens. Denk aan verklaringen van medewerkers, patiëntgegevens of disciplinaire maatregelen.

Zorginstellingen moeten daarbij rekening houden met de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming):

• Kies een juiste grondslag voor verwerking (meestal: gerechtvaardigd belang).

• Informeer betrokkenen vooraf over welke gegevens verwerkt worden en waarom.

• Beperk toegang tot gegevens en waarborg vertrouwelijkheid.

• Documenteer de keuzes, zodat het proces ook juridisch standhoudt.

Hoe documenteer je een onderzoek correct?

Goede documentatie is essentieel om discussie en juridische procedures te voorkomen. Leg vast:

• Welke afwegingen en keuzes gemaakt zijn.

• Welke onderzoeksmethoden zijn toegepast.

• Hoe privacy is geborgd.

• Welke afspraken met betrokkenen zijn gemaakt.

Zo toont de zorginstelling achteraf aan dat er transparant en zorgvuldig is gehandeld.

Wat zijn de risico’s van een slecht uitgevoerd onderzoek?

Een ondeugdelijk onderzoek kan leiden tot:

• Juridische claims van medewerkers of cliënten.

• Reputatieschade voor de zorginstelling.

• Afnemend vertrouwen van medewerkers en cliënten.

• Een blijvend onveilige werkomgeving.

Daarom is een goed ingericht proces niet alleen een juridische verplichting, maar ook een investering in vertrouwen en veiligheid.

Hoe ondersteunt Van Doorne zorginstellingen bij dit thema?

Vandoorne begeleidt zorginstellingen bij het zorgvuldig en juridisch correct afhandelen van meldingen van ongewenst gedrag. Wij helpen onder meer bij:

• Het opstellen van een onderzoeksprotocol.

• Begeleiding van HR en leidinggevenden tijdens onderzoeken.

• Juridische toetsing van onderzoeksstappen en beslissingen.

• Advisering over AVG en privacy bij het verwerken van gevoelige gegevens.

Neem contact op

Wilt u weten hoe uw zorginstelling meldingen van ongewenst gedrag zorgvuldig kan onderzoeken én juridisch correct kan afhandelen?

Neem contact op met Willemien Bischot of Sophie Rosendahl. Wij denken graag met u mee.