Sinds 1 januari 2020 is de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). Bij brief van 5 februari 2020 geeft minister De Jonge nadere invulling aan de vraag hoe instellingen moeten omgaan met multiproblematiek bij patiënten. Multiproblematiek houdt in dat de problematiek van een patiënt zowel onder de Wvggz als onder de Wzd valt.

Al eerder schreef minister De Jonge een brief aan de Eerste Kamer waarin werd ingegaan op dit thema en hoe instellingen om moeten gaan met de verschillende wettelijke kaders (samen: gedwongen zorg). Daarin geeft de minister aan dat de behoefte van de patiënt voorop dient te staan, en niet de instelling. Dit past ook binnen het karakter van de Wvggz en Wzd. Het feit dat de behoefte van de patiënt voorop wordt gesteld, betekent dat aan de hand van de mate waarin de psychiatrische stoornis, de verstandelijke beperking of de psychogeriatrische aandoening op de voorgrond staat en tot een specifieke zorgbehoefte leidt, wordt bepaald of de Wvggz of de Wzd van toepassing is.

Toepassen beide regimes

Naar aanleiding van deze brief stelden Kamerleden de vraag in welke mate zorgaanbieders in staat zijn om beide regimes toe te passen en hoe zorgaanbieders uit bijvoorbeeld de gehandicaptenzorg en de psychogeriatrie – waarop de Wzd van toepassing is – in voorkomende gevallen de Wvggz-procedures kunnen volgen (met name waar het gaat om de rol en positie van de geneesheer-directeur).

In antwoord daarop schreef de minister op 5 februari 2020 een brief aan de Eerste Kamer. Het is volgens de minister aan de instelling welke vormen van gedwongen zorg zij aanbiedt aan welke doelgroep. Indien de instelling ervoor kiest om beide regimes toe te passen, dient zij aan de verplichtingen van zowel de Wvggz als de Wzd te voldoen. Uit het schema “twee regimes in één instelling” volgt dat deze verplichtingen voor een belangrijk deel overeenkomen.

Dit geldt echter niet voor de eisen voor registratie van gedwongen zorg en de wijze waarop de halfjaarlijkse overzichten van de geleverde gedwongen zorg bij de IGJ worden aangeleverd; ten aanzien daarvan wordt volgens de minister nog bekeken of verdere harmonisering mogelijk is.

Wzd-functionaris en geneesheer-directeur vervullen een belangrijke rol in het kader van de Wzd, respectievelijk de Wvggz. Uit het schema “twee regimes in één instelling” blijkt dat de Wzd-functionaris en geneesheer-directeur dezelfde persoon kunnen zijn, zolang deze persoon maar een van de instelling onafhankelijke arts is.

Geen nieuwe oplossingen

Kort en goed licht de brief vooral toe hoe de wetten zich tot elkaar verhouden, maar brengt deze geen nieuwe oplossingen. De minister sluit zijn brief af met de belofte dat hij in de monitoring van de Wzd nadrukkelijk aandacht zal besteden aan de vraag of het toepassen van beide regimes onder de Wvggz en Wzd door instellingen tot een onevenredige administratieve belasting gaat leiden voor zorgaanbieders.

Wij schreven al eerder over de Wvggz en de veranderingen die deze wet met zich meebrengt. Neem voor meer informatie over de Wvggz en/of de Wzd contact op met Willemien Bischot of Kim Hogeman.