De impact van Covid-19 op mens en maatschappij is groter dan iedereen ooit had durven vermoeden. De gezondheid is in gevaar, de economie staat onder druk en zowel werknemers als werkgevers staan in de overlevingsstand.
In sommige sectoren floreren bedrijven, maar het merendeel van de nationale en internationale organisaties staat onder druk. Er wordt zorgvuldig gekeken naar de kosten, businessmodellen worden op de proef gesteld en strategieën worden herijkt. Het is bekend dat, ook in de goede tijden, de compliance of business conduct-functies onder druk staan. Het is simpelweg niet de plek waar geld verdiend wordt en het wordt vaak nog steeds gezien als een noodzakelijk kwaad. Er is veelal maar een beperkt aantal FTE’s beschikbaar en in een groot aantal private, maar ook publieke organisaties is er nog geen dedicated persoon die hiervoor beschikbaar is.
Met de komst van Covid-19 zal voor veel organisaties het externe, maar ook interne speelveld veranderd zijn of veranderen. Hiermee verandert ook het bestaande risicoprofiel. Daar waar gezondheid en veiligheid misschien van ondergeschikt belang was, staat dit bij iedereen hoog op de agenda. Daarnaast ontstaan ook andere, soms nieuwe vormen van fraude, die zich door de controle “op afstand” buiten het zicht kunnen manifesteren.
Het werken op afstand en de terugkeer naar het “nieuwe normaal” brengen allerlei uitdagingen met zich mee. Werkgevers hebben uiteraard hun zorgplicht richting werknemers, maar werknemers hebben op hun beurt ook een verantwoordelijkheid richting werkgever en collega’s. Meer dan ooit tevoren wordt een beroep gedaan op ieders morele kompas en loyaliteit, en worden mensen en organisaties verplicht om daadwerkelijk te vertrouwen op elkaar.
Maar een tijd van crisis en overleven biedt ook kansen. Iedereen moet zich immers aanpassen en committeren aan de nieuwe regels die gelden onder de – in dit geval noodgedwongen – gewijzigde omstandigheden. De wil en bereidheid om dit te doen is groter dan ooit, voor ieder persoonlijk, maar vooral ook samen.
Voor organisaties zou dit hét moment kunnen zijn om een grote stap naar voren te zetten op het gebied van business conduct of compliance. Niet alleen wat betreft de bewustwording en aanscherping, maar ook in de wijze waarop training en monitoring en ook detectie plaatsvindt. En voor wie nog geen gedragscode heeft, is de (gedeeltelijke) terugkeer naar de werkvloer het ideale moment voor lancering en introductie.
Voor wie in aanvulling op de Van Doorne podcast Business Conduct: het nut en de noodzaak van Compliance nog tips wil hoe dit te doen en waar te beginnen; net na de Covid-19-uitbraak in Europa kwam de jaarlijkse Ethics & Compliance Program Effectiveness Report uit van LRN. Een wereldwijde benchmark over complianceprogramma’s met waardevolle informatie. Voor wie geen tijd heeft door dit lijvige document heen te gaan; de Compliance Academie zette eerder de belangrijkste punten in haar nieuwsbrief op een rij.
Dan nog de verschillende toezichthouders. Ook zij zitten niet stil en zijn op zoek naar nieuwe of andere vormen van handhaven. Zo kondigde de Inspectie SZW kondigde eind april aan haar activiteiten weer op te pakken, zie de blog van Frederike Ahlers.
Tot slot, laten we ook waakzaam blijven dat we niet doorslaan in de protocollering. Uiteindelijk moet het (intern) beleid werkbaar zijn, maar vooral ook begrijpelijk voor iedereen én haalbaar. Doe daarom wat nodig is op een zo (kosten)efficiënte manier, want zoals Churchill ooit zei: “Never let a good crisis go to waste”.
