In deze blogserie behandelen we verschillen tussen Engels en Nederlands contractenrecht. Handig voor elke jurist die (weleens) onderhandelt met een Amerikaanse of Britse wederpartij. De term Engels recht beschrijft in deze serie zowel het Britse- als het Amerikaanse recht (op hoofdlijnen: er zijn ongetwijfeld verschillen tussen de rechtstelsels van de verschillende Amerikaanse staten en tussen die en dat van Engeland en Wales). Deze blog frist het geheugen op over de termen ‘representations and warranties’ in een overeenkomst (waar niet altijd even lang over na wordt gedacht).
Representations and warranties kunnen worden gezien als de Engelse tegenhangers van de Nederlandse mededelingsplicht of het handelen te goeder trouw. Deze Nederlandse beginselen hebben als doel een koper in te lichten over de eigenschappen van het object dat de koper wil kopen. In het Engelse rechtstelsel werkt dat anders. Daar geldt het uitgangspunt dat een koper door middel van vragen en eigen onderzoek zelf achter deze eigenschappen moet komen. Anders dan in Nederland hoeft de verkoper hier niet op eigen initiatie informatie te verstrekken.
Voor een koper is dit niet altijd even prettig. Een koper weet immers niet met zekerheid of het object waarover partijen onderhandelen wel daadwerkelijk voldoet aan de verwachte eigenschappen. Dit probleem wordt ook in het Engelse rechtsstelsel onderkent. Een oplossing hiervoor is het opnemen van representations and warranties in de overeenkomst.
De functie van een dergelijke bepaling is om antwoorden of toezeggingen over de eigenschappen van het object door de verkoper contractueel op te nemen. Hierbij gaat het om inlichtingen op basis waarvan een koper (mede) overgaat tot de uiteindelijke koop. Dit zijn de representations.
Met de warranties belooft de verkoper vervolgens contractueel dat de representations kloppen. Indien bij de uitvoering van de overeenkomst blijkt dat een representation onjuist is, is er sprake van een misrepresentation.Dit geeft de koper recht op ontbinding. Is daarop aanvullend sprake van intent of negligence met betrekking tot de misrepresentation dan kan ook een beroep op onrechtmatige daad worden gedaan, met schadevergoeding tot gevolg. De schadevergoeding ziet in dit geval op het negatieve contractsbelang, wat inhoudt dat de koper in de situatie dient te worden gebracht in welke hij zou verkeren als de onrechtmatige rechtshandeling niet zou zijn verricht. In het Amerikaanse recht geldt dat als er sprake is van opzettelijke misrepresentation er een vergoeding van de punitive damages kanworden geëist. Dit betekent dat de vergoeding dient om te straffen maar ook als afschrikmiddel voor potentiële toekomstige daders.
In het geval dat een warranty onjuist is, is er sprake van breach of contract (wanprestatie) en heeft de koper enkel recht op het positieve contractsbelang, de situatie waarin koper verkeerd zou hebben als de warranty juist was, als schadevergoeding. Die schending geeft naar Engels recht dus geen recht op ontbinding, nakoming of vernietiging (vandaar dat naast de warranty ook eenzelfde representation wordt opgenomen: die geeft bij onjuistheid wel recht op ontbinding). Een schending van een warranty naar Engels recht geeft ook recht op het positief contractbelang, als er geen sprake is van toerekenbaarheid (het bijvoorbeeld ging om een vergissing).
Door representations and warranties op te nemen in een concept overeenkomst vraagt de mogelijke koper indirect informatie over het object van de verkoop. Als een dergelijke aanname niet klopt, doet de verkoper er goed aan, dat te zeggen. Anders garandeert zij iets wat onjuist is. Zo vindt alsnog een risicoverdeling plaats die wel wat vergelijkbaar is met wat naar Nederlands recht gebeurt met de informatieplicht. Belangrijke verschillen zijn, dat de koper naar Engels recht alleen die informatie krijgt waarvoor hij representations and warranties vraagt en de verkoper naar Engels recht ook verantwoordelijk is voor onjuistheden daarin die niet aan haar toerekenbaar zijn.
Aangezien naar Nederlands recht representations en warranties geen vastomlijnde betekenis hebben, verdient het aanbeveling om deze begrippen, en de consequenties van schending daarvan, in het contract helder toe te lichten.
