Joost Gille

Het wordt steeds drukker in de ondergrond en door de energietransitie zal die drukte de komende jaren alleen maar toenemen. Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is het aardgasvrij maken van woonwijken, wat leidt tot extra graafwerkzaamheden in de ondergrond door bijvoorbeeld de aanleg van warmtenetten of de verzwaring van elektriciteitsnetten. Het is van belang zoveel mogelijk te voorkomen dat graafschade ontstaat bij graafwerkzaamheden in de grond.

Op 21 april 2021 heeft de rechtbank Oost-Brabant (een voor de kabel- en leidingpraktijk belangrijke) uitspraak gedaan (ECLI:NL:RBOBR:2021:1816) in een geschil tussen Kabelexploitatiemaatschappij West-Holland (KEM) en Enexis. Kern van het geschil betrof de vraag of Enexis zonder toestemming van KEM (de houder van een opstalrecht op het desbetreffende perceel) een kabel mocht aanleggen. In deze blog gaan wij in op deze uitspraak en de relevantie daarvan voor de kabel- en leidingpraktijk.

De digitale ledenbijeenkomst van 19 november 2020 stond in het teken van de Wet CO2-heffing industrie (hierna: de Wet). De kern van de Wet is dat de uitstoot van CO2 in Nederland beprijsd wordt met een specifieke heffing. De Wet is per 1 januari 2021 in werking getreden en is een Nederlandse aanvulling op het Europese emissierechtenhandelssysteem (hierna: het ETS). Het doel van de Wet is ervoor te zorgen dat de industrie de transitie maakt naar een CO2-neutrale samenleving in 2050 om zo de doelen uit het nationale Klimaatakkoord te halen. De ledenbijeenkomst bestond uit bijdrages van prof. mr. Koeman en prof. dr. Woerdman en een reflectie van de heer Klooster. De heer Koeman introduceerde het onderwerp van de ledenbijeenkomst en besprak de Wet vanuit wetgevingsperspectief. De heer Woerdman beschouwde de Wet vanuit een rechtseconomisch perspectief. De heer Klooster reflecteerde op de Wet vanuit het perspectief van de industrie. Het onderstaande verslag is een beknopte samenvatting van de gegeven presentaties.

Voor de verwezenlijking van grote duurzaamheidsprojecten is samenwerking wenselijk en vaak noodzakelijk. Denk hierbij aan samenwerking tussen energiebedrijven om de Nederlandse waterstofeconomie te stimuleren, door de aanleg van waterstofinfrastructuur of de bouw van een elektrolyser, samenwerking tussen verschillende stakeholders binnen de Regionale Energiestrategieën om afspraken uit het Klimaatakkoord (bijvoorbeeld over de warmtetransitie van de gebouwde omgeving) te implementeren, of samenwerking binnen grootschalige Carbon Capture (Utilisation) and Storage-projecten ('CC(U)S') om CO2-besparing (en CO2-toepassing) in de industrie te realiseren. Samenwerking tussen marktpartijen is echter niet zonder mededingingsrechtelijke risico's.

Op 12 maart 2021 heeft de Hoge Raad arrest gewezen in een geschil tussen de Stichting Elan Wonen (een woningcorporatie) en een huurder.[1] De zaak draait om de vraag of Elan in de periode 2014-2019 bij de berekening van de door de huurder te betalen kosten voor levering van warmte (door middel van blokverwarming) bepaalde correctiefactoren mocht toepassen. De huurder heeft in deze periode twee maal een afrekening voor de aan hem geleverde warmte ontvangen waarbij als correctiefactor een post 'kosten leidingafgifte' in rekening is gebracht.

De Coöperatieve Vereniging Nederlandse Assurantie Beurs U.A. (VNAB) heeft in december 2020 de Clausule Voorkomen Schade Aan Kabels en Leidingen (de Modelclausule) gepubliceerd. In de Modelclausule wordt aan opdrachtgevers en uitvoerders van graafwerkzaamheden de verplichting opgelegd om uitvoering te geven aan de taken en verantwoordelijkheden zoals opgenomen in de richtlijn Schade voorkomen aan kabels en leidingen, richtlijn zorgvuldig grondroeren van initiatief- tot gebruiksfase (de Richtlijn). In dit blog gaan wij kort in op de zorgvuldigheidsnorm die grondroerders in acht moeten nemen bij graafwerkzaamheden en wat in dat kader de relevantie is van de Modelclausule.

Op donderdag 28 januari 2021 organiseerde Van Doorne's Energy, Industry & Renewables team een online seminar over het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). Tijdens het seminar werden ervaringen gedeeld vanuit het Rijk, de business en een van de proeftuinen. Het was een geslaagde bijeenkomst met ruim 70 deelnemers en veel vragen uit de virtuele zaal.